رسوم عجیب در مراسم ختم

رسوم عجیب در مراسم ختم : چندسالی است  که شاهد  رفتارهای عجیب و نامتعارف  در مراسم تدفین اموات صورت می پذیرد که این کار شاهد  ضعف شدید فرهنگی بوده و هیچ نفعی برای حال متوفی  و اموات نخواهد داشت.

رفتار با پیکر اموات  از گذشته‌های دور در فرهنگ ملل‌ گوناگون دنیا با سنت های خاصی صورت می‌گرفته است. در برخی از  این فرهنگ‌ها(مثل فرهنگ آسیای شرقی) اجساد اموات سوزانده  می‌شده است. در برخی از آیین های ملل  مومیایی کردن اجساد میت رایج بوده است.

همچنین به خاک سپردن، خشک کردن و غذای لاشخور کردن اجساد میت و… نیز جز آیین‌های مختلف بوده است که در بین آنها رواج داشته است و یکی از رسوم عجیب در مراسم ختم است .

همچنین پس از تدفین جسد یا سوزاندن آن و…، مراسم عزاداری طبق سنت هر فرهنگ برگزار میگردیده است که برگزاری این مراسم در هر فرهنگ به شکل متفاوتی انجام  می‌گرفته است.

اما به نظر می‌رسدکه بین فرهنگهای مختلف، در فرهنـگ اسـلام احترام خاصی به جسد متوفی گذاشته میشده است. در حال حاضردر کشور مسلمان ایران نیز سعی میگردد  تا آداب و رسوم تدفین و عزاداری برای اموات، طبق دستور اسلام صورت میگیرد. اما چندسالیست  که با ورود فرهنگ‌های بیگانه و همچنین فرهنگ‌های غلط کشورهای خارجی شاهد  رواج آیین های غلط عزاداری برای اموات در ایران باشیم.

از دیگر رسوم عجیب در مراسم ختم که مشاهده گردیده جنازه میت طبق دستور اسلام کفن و دفن گردیده است ؛ اما همانند آیین دین مسیحیان برایش  عزاداری برپا گردیده شده است!برای مثال باید گفت که  برای متوفی موسیقی ملایم نواخته گردیده است  و به احترام وی یک دقیقه سکوت انجام میگیرد و…! که معمولا امثال این کارها مانند سکوت کردن یا پخش یک موزیک ملایم و روشن کردن شمع و… هیچ  نفعی به حال فرد متوفی و هیچ  سنخیتی با آداب و رسوم و فرهنگ عزاداری ایرانی ها ندارد؟ متاسفانه با ورود فرهنگ غرب در کشور بسیاری از آیین های ما تغییر کرده است که مراسمات ترحیم اموات را هم شامل گردیده است.

بنرهایی جدیدا برای اموات  باب گردیده با متن هایی همچون “دوستان حلالم کنید” و …  که نه نفعی به حال فرد متوفی ندارد و هیچ آلامی بر دردهای صاحبان عزا ندارد و حتی باعث جریحه دار شدن صاحبان عزا میگردد .

چراغانی کردن، چاپ بنرهای بزرگ با جملات متفاوت، نوشتن چندین پلاکارد جهت تسلیت، خرید تاج گل‌ های بزرگ و گل آرایی لوکس و آنچنانی ، سفارش سنگ مزارهای عظیم و عجیب و… بخشی از کارهایی است که امروزه از آن  با عنوان «رسم عزاداری» یاد میگردد.

بهتر است بدانید که حتی در برخی از شهرستان‌ها کار از نصب بنر و بیلبورد در سطح شهر و روستا هم گذشته است و در مراسم عزاداری عده ای با اسلحه‌های برنو گلوله شلیک می‌کنن! که باعث رعب و وحشت در میان عزاداران زن و کودک می‌گردد! در صورتی که انجام این کارها اصلا در اسلام سفارش نگردیده است و هیچ نفعی به حال متوفی و بازماندگانش نخواهد داشت؛ .

با نگاهی به احادیث و روایات موجود از نبی مکرم اسلام صلوات الله و ائمه ی اطهار علیهما السلام و سبک رفتار ایشان در عزاداری، با مواردی مواجه می‌شیم که امروزه شاید کمتر بدان توجه میگردد . مثلاً در مورد دلداریِ بازماندگان، امام صادق علیه السلام می‌فرمایند: «سزاوار است همسایگان مصیبت دیده، به جای او سه روز اطعام کنن.» همچنین ایشان می‌فرمایند: «پس از شهادت جعفربن ابی طالب، رسول خدا (ص) به فاطمه ی زهرا (س) فرمان داد تا همراه زنان نزد همسرش اسماء بنت عمیس بروند و نزد وی بماندد و سه روز برای او غذا بپزند.»  اما امروزه وقتی فردی از دنیا میرود؛ نه تنها خویشان و بستگان، خانواده‌ی متوفی را اطعام نمیدهند؛ بلکه خانواده‌ی داغدارهم باید داغ عزیز از دست رفته را تحمل کند و هم متحمل زحمت و مخارج سنگین پذیرایی از مهمانانی باشد که برای عرض تسلیت و دلداری آمده اند. این تنها یک نمونه از فرهنگ صحیحی است که از میان رسوم ما برداشته شده و جای آن را یک فرهنگ غلط گرفته است.

همچنین در مورد دفن میت سفارش شده که پس از دفن میت و رفتن عزاداران، خانواده‌ی متوفی دوباره بر سر مزار بازگردند تا متوفی احساس تنهایی نکند و بتواند با قبر خود انس بگیرد. همچنین گفته شده که در مراسم تدفین و خاک‌سپاری، پشت سر میت حرفی زده نشود که موجب ناراحتی وی گردد. خواندن قرآن و تقدیم ثواب آن به روح میت نیز جزو آدابی است که روح متوفی را شاد می‌نماید. همچنین امیرالمؤمنین علی (ع) می‌فرمایند: «مردگانتان را زیارت کنید زیرا آنان به زیارت شما شادمان می‌شوند و نزد قبر پدر و مادر با دعایی که برای آن دو می‌کنید، حاجت خود را نیز بخواهید.»

همخوانی شعر در اجتماعات مختلط و زدن سوت و کف و کشیدن هورا به افتخار متوفی! این روزها موضوع مهم دیگری در بین عموم مردم کلان شهرهایی همچون تهران، اصفهان و … در مواجهه با فوت بازیگران و هنرمندان بنام در حال رواج می باشد و آن هم شعرخوانی یا همخوانی آهنگ هایی به افتخار فرد متوفی می باشد، مواردی که دست و سوت زدن نیز به آن اضافه می گردد و فضا را از آنچه که باید برای خانواده مصیبت دیده و فرد فوت شده فراهم باشد، به کلی دور می نماید. در مواردی به افتخار وی آهنگ خوانده شده یا مورد علاقه متوفی را با ابزاری همچون گیتار و سنتور و آلات موسیقی دیگر به صدا در آورده و حاضران به فیلم برداری و آهنگ خوانی با آن می پردازندکه باید توجه داشت که چنین رفتاری از سمت هواداران شرکت کننده در مراسم تشییع، خاک سپاری و ختم، هیچ سود و التیامی برای خانواده ی او و از آن مهم تر هیچ خیراتی برای هنرمندی که دستش از دنیا کوتاه گردیده است نخواهد داشت. نباید اجازه داد تا فرهنگ‌های غلط و بی‌مورد در میان مردم جای خود را به فرهنگ ایرانی السلامی خودمان بدهد. رفتارهایی هایی که خودمان هم دلیل انجام آن را نمی‌دانیم و صرفاً برحسب تقلید از جاهای دیگر آن را انجام می‌دهیم.

متأسفانه دیده می‌شود که وقتی یکی از مسئولین عزیزی را از دست می‌دهد، تعداد زیادی  از بنرها و پلاکاردها و دسته گل‌های گران قیمت تهیه می‌شود و به ایشان تقدیم می‌شود و یا مراسم های پر خرج سوم ، هفتم و چهلم با هزینه‌های گزافی صورت میگیرد که هیچ منفعتی چه از نظر تسلای دل و التیام قلبی برای صاحبان عزا و چه از نظر آرامش روح از متوفی ندارد.

در صورتیکه هنرمندان و بزرگان کشور به عنوان الگوهای جامعه می توانند بجای صرف هزینه های گزاف برای برگزاری مراسم ترحیم ، با اطعام فقرا و کمک به مستمندان این فرهنگ های غلط و نامناسب را اصلاح کنند و زمینه ساز تغییر رسوم تجمل گرایی باب شده امروزی در مراسم ترحیم و عزاداری ها شوند.