نماز قضای میت ، نماز و روزه استیجاری ، نماز قضا و روزه برای میت

نوامبر 7, 2022 at 11:19 ق.ظ

نماز قضای میت ، نماز و روزه استیجاری ، نماز قضا و روزه برای میت

نماز قضا و روزه قضا برای میت

نماز و روزه قضای پدر یکی از اموری است که بعد از فوت پدر بر پسر بزرگ واجب می باشد .به تاخیر افتادن نماز قضا و روزه ی قضای میت منجر به عدم آرامش روح میت در عالم برزخ می گردد، به همین جهت در بجا آوردن آن باید عجله نمود.

همچنین احکامی و اموری وجود دارد که بعد از مرگ شخص بر عهده ی بازماندگان اوست شما میتوانید در قسمت احکام بعد از مرگ در سایت از آنها مطلع شوید.

پیامبر اکرم ( صلی الله علیه و آله و سلم ) فرمود: هر کس یک مسئله شرعی از احادیث ما پیرامون حلال و حرام و مسائل دینی اش را بیاموزد خدای تعالی هزار گناه او را بیامرزد و شهری از طلا به وسعت دنیا برایش در بهشت بنا کند و به عدد هر مویی که در بدنش قرار دارد برایش حجّ مقبول می نویسد.(۱)

خداوند تبارک و تعالی به واسطه رحمت بی کرانی که دارد همواره روزنه هایی را برای آمرزش بندگان و تقرب آنها به سوی خود حتی پس از مرگ می گشاید که حکم زیر هم از مصادیق واضح این مطلب است.

یکی از دلایلی که خداوند اجیر گرفتن برای نمازهای قضای متوفی را جایز دانسته است تاکید بر اهمیت ویژه نماز در نزد پروردگار دانست تاجایی که راه حلی برای نماز فوت شده فردی که مرده است ارائه می دهد و در هیچ حالتی نماز را قابل الغاء بر نمی شمارد حتی در حالتی که انسان در حال غرق شدن است، چرا که نماز به گفته قرآن کریم اثرات اجتماعی مثبتی دارد و از ارتکاب فحشاء و منکر جلوگیری می کند. بنابر این می توان چنین احکامی را در راستای ترویج فرهنگ نماز به عنوان یکی از اصلی ترین نشانه های ایمان و عمل صالح محسوب کرد و تفسیر توصیه های فراوان قرآن و معصومین (علیهم السلام)را به خوبی فهمید.

نظر مراجع تقلید عظام را در رابطه با خواندن نماز قضا و استیجاری می خوانید:

نظر امام خمینی (قدس سره الشریف)

مسأله ۱۵۳۳– بعد از مرگ انسان میشود براى نماز و عبادتهاى دیگر او که در زندگى بجا نیاورده، دیگرى را اجیر کنند یعنى به او مزد دهند که آنها را بجا آورد و اگرکسى بدون مزد هم آنها را انجام دهد، صحیح است.

مسأله ۱۵۳۴– انسان مى‏تواند براى بعضى از کارهاى مستحبى مثل زیارت قبر پیغمبر و امامان علیهم السلام، از طرف زندگان اجیر شود، و نیز مى‏تواند کار مستحبى را انجام دهد و ثواب آن را براى مردگان یا زندگان هدیه نماید.

مسأله ۱۵۳۵– کسى که براى نماز قضاى میت اجیر شده باید یا مجتهد باشد یا مسایل نماز را از روى تقلید صحیح، بداند.

مسأله ۱۵۳۶– اجیر باید موقع نیت، میت را معین نماید، و لازم نیست اسم او را بداند. پس اگر نیت کند از طرف کسى نماز مى خوانم که براى او اجیر شده‏ام، کافى است.

مسأله ۱۵۳۷– اجیر باید خود را به جاى میت فرض کند و عبادتهاى او را قضا نماید، واگر عملى را انجام دهد و ثواب آن را براى او هدیه کند، کافى نیست.

١۵٣٨مسأله ۱۵۳۸– باید کسى را اجیر کنند که اطمینان داشته باشند که نماز را به صورت صحیح مى‏خواند.

١۵٣٩مسأله ۱۵۳۹– کسى که دیگرى را براى نمازهاى میت اجیر کرده اگر بفهمد که عمل را بجا نیاورده یا باطل انجام داده باید دوباره اجیر بگیرد.

مسأله ۱۵۴۰– هرگاه شک کند که اجیر عمل را انجام داده یا نه، اگر چه بگوید انجام داده‏ام، باید دوباره اجیر بگیرد، ولى اگر شک کند که عمل او صحیح بوده‏یا نه، گرفتن اجیر لازم نیست.

مسأله ۱۵۴۱– کسى را که عذرى دارد و مثلا نشسته نماز مى‏خواند نمى‏شود براى نمازهاى میت اجیر کرد بلکه بنابر احتیاط واجب باید کسى را هم که با تیمم یا جبیره نماز مى‏خواند اجیر نکنند.

مسأله ۱۵۴۲– مرد براى زن و زن براى مرد مى‏تواند اجیر شود، و در بلند خواندن و آهسته خواندن نماز باید به تکلیف خود عمل نماید.

مسأله ۱۵۴۳– لازم نیست قضاى نمازهاى میت به ترتیب خوانده شود، اگر چه بدانند که میت ترتیب نمازهاى خود را مى‏دانسته.

مسأله ۱۵۴۴– اگر با اجیر شرط کنند که عمل را به طور مخصوصى انجام دهد، باید همان طور بجا آورد و اگر با او شرط نکنند، باید در آن عمل به تکلیف خود رفتار نماید، و احتیاط مستحب آن است که از وظیفه خودش و میت هر کدام که به احتیاط نزدیک تر است به آن عمل کند، مثلا اگر وظیفه میت گفتن سه مرتبه تسبیحات اربعه بوده و تکلیف او یک مرتبه است‏سه مرتبه بگوید.

مسأله ۱۵۴۵– اگر با اجیر شرط نکنند که نماز را با چه مقدار از مستحبات آن بخواند، باید مقدارى از مستحبات نماز را که معمول است بجا آورد.

مسأله ۱۵۴۶– اگر میت ترتیب نمازهایى را که قضا شده، مى‏دانسته و انسان بخواهد براى آن نمازها اجیر بگیرد، لازم نیست براى هر کدام آنها وقتى را معین نماید.

مسأله ۱۵۴۷– اگر کسى اجیر شود که مثلا در مدت یک سال نمازهاى میت را بخواند و پیش از تمام شدن سال، بمیرد باید براى نمازهایى که مى‏دانند به جا نیاورده، دیگرى را اجیر نمایند بلکه براى نمازهایى که احتمال مى دهند به جا نیاروده باید بنابر احتیاط واجب اجیر بگیرند.

مسأله ۱۵۴۸– کسى را که براى نمازهاى میت اجیر کرده‏اند، اگر پیش از تمام کردن نمازها بمیرد و اجرت همه آنها را گرفته باشد، چنانچه شرط کرده باشند که تمام نمازها را خودش بخواند، باید اجرت مقدارى را که نخوانده از مال او به ولى میت بدهند، مثلا اگر نصف آنها را نخوانده، باید نصف پولى را که گرفته از مال او به ولى میت بدهند، و اگر شرط نکرده باشند، باید ورثه‏اش از مال او اجیر بگیرند، اما اگر مال نداشته باشد بر ورثه او چیزى واجب نیست.

مسأله ۱۵۴۹– اگر اجیر پیش از تمام کردن نمازهاى میت بمیرد و خودش هم نماز قضا داشته باشد، باید از مال او براى نمازهایى که اجیر بوده دیگرى را اجیر نمایند و اگر چیزى زیاد آمد، در صورتى که وصیت کرده باشد و ورثه اجازه بدهند براى تمام نمازهاى او اجیر بگیرند و اگر اجازه ندهند ثلث آن را به مصرف نماز خودش برسانند.

[su_divider style=”dashed” size=”2″ margin=”5″]

نظر آیت الله خامنه ای (مد ظله العالی)

س ۵۴۵– اگر شخصى فوت کند و همه دارایى او خانه‏اى باشد که فرزندانش در آن سکونت دارند، و نماز و روزه بر ذمّه او باشد و پسر بزرگ او هم به علت کارهاى روزانه قادر به قضاى آن نباشد، آیا واجب است که این خانه را بفروشند و نماز و روزه او را قضا نمایند؟
ج- در فرض مرقوم، فروش خانه واجب نیست، ولى قضاى نماز و روزه‏اى که به عهده پدر است، در هر حالى بر پسر بزرگتر واجب است، مگر در صورتى که میّت وصیت به اجیر گرفتن از ثلث ترکه‏اش کرده باشد و ثلث ترکه هم براى انجام همه نماز و روزه‏هاى او کفایت کند که در این صورت ثلث ترکه باید براى آن مصرف شود.

س ۵۴۶– آیا اگر پسر بزرگ که قضاى نماز پدر بر عهده اوست، فوت نماید، انجام آنها بر ذمّه وارث پسر بزرگ است یا این که به پسر بعدىِ پدر (برادرِ پسر بزرگ) منتقل مى‏شود؟
ج- قضاى نماز و روزه پدر که بر پسر بزرگ واجب است، با فوت وى پس از فوت پدرش، بر پسر و یا برادر او واجب نمى‏شود.

س ۵۴۷– اگر پدرى اصلاً نماز نخوانده باشد، آیا همه نمازهاى او قضا دارد و انجام آنها بر پسر بزرگ او واجب است؟
ج- بنا بر احتیاط در این صورت هم قضاى آنها واجب است.

س ۵۴۸– پدرى که همه اعمال عبادى خود را عمداً انجام نداده است، آیا بر پسر بزرگ قضاى همه نمازها و روزه‏هایى را که پدرش انجام نداده و به پنجاه سال مى‏رسد، واجب است؟
ج- اگر ترک نماز و روزه بر اثر طغیان باشد، قضاى آنها بر پسر بزرگ واجب نیست. ولى در این صورت هم احتیاط در قضاى آنها ترک نشود.

س ۵۴۹– اگر قضاى نماز و روزه بر عهده پسر بزرگ باشد و قضاى نماز و روزه پدر هم برآن اضافه گردد، کدام یک مقدّم است؟
ج- در این صورت مخیّر است و شروع به انجام هر کدام کند، صحیح است.

س ۵۵۰– پدرم مقدارى نماز قضا دارد، ولى قدرت انجام آن را ندارد. آیا بر من که پسر بزرگ خانواده هستم، جایز است در زمان حیات پدرم نمازهاى فوت شده او را قضا نمایم و یا شخصى را اجیر کنم تا آن را انجام دهد؟
ج- نیابت از شخص زنده براى انجام نماز و روزه قضا صحیح نیست.

[su_divider style=”dashed” size=”2″ margin=”5″]

آیت الله وحید خراسانی (مد ظله العالی)

مسأله ۱۵۴۱ـ بعد از مرگ انسان مى شود براى نماز و عبادتهاى دیگر او که در زندگى به جا نیاورده، دیگرى را اجیر کنند، یعنى به او مزد دهند که آنها را به جا آورد، و اگر کسى بدون مزد هم آنها را انجام دهد، صحیح است.

مسأله ۱۵۴۲ـ انسان مى تواند براى بعضى از کارهاى مستحبّى، مثل زیارت قبر پیغمبر و امامان (علیهم السلام) از طرف زندگان اجیر شود، به این معنى که متعلّق اجاره نیابت از آنان در انجام آن کار باشد، چنانکه مى تواند همین نیابت را تبرّعاً انجام دهد، و نیز مى تواند کار واجب یا مستحبّى را انجام دهد و ثواب آن را براى مردگان یا زندگان هدیه نماید.

مسأله ۱۵۴۳ـ کسى که براى نماز قضاى میت اجیر شده، باید در مسائل نماز یا مجتهد باشد، یا نماز را از روى تقلید صحیح انجام بدهد، یا آن که عمل به احتیاط کند.

مسأله ۱۵۴۴ـ اجیر باید موقع نیت میت را معین نماید، و لازم نیست اسم او را بداند، پس اگر نیت کند از طرف کسى نماز مى خوانم که براى او اجیر شده ام کافیست.

مسأله ۱۵۴۵ـ اجیر باید عمل را به قصد آنچه در ذمّه میت است به جا آورد، و اگر عملى را انجام دهد و ثواب آن را براى او هدیه کند، کافى نیست.

مسأله ۱۵۴۶ـ باید کسى را اجیر کنند که بدانند یا حجّت شرعیه داشته باشند ـ مثل اطمینان یا اخبار دو عادل یا شخص مورد وثوقى که ظنّ بر خلاف قولش نباشد ـ که عمل را انجام مى دهد.

مسأله ۱۵۴۷ـ کسى را که براى نمازهاى میت اجیر کرده اند، اگر ثابت شود که عمل را به جا نیاورده، یا باطل انجام داده، باید دوباره اجیر بگیرند.

مسأله ۱۵۴۸ـ هرگاه شکّ کند که اجیر عمل را انجام داده یا نه، همین که مورد اطمینان باشد و بگوید انجام داده ام، یا بینه یا خبر ثقه اى که ظنّ بر خلاف آن نباشد قائم شود بر این که انجام داده، کفایت مى کند، و اگر شکّ کند که عمل او صحیح بوده یا نه، بنابر صحّت آن بگذارد.

مسأله ۱۵۴۹ـ کسى را که عذرى دارد ـ مثلا با تیمّم یا نشسته نماز مى خواند ـ نمى شود براى نمازهاى میت اجیر کرد، اگر چه نمازهاى میت هم همان طور قضا شده باشد.

مسأله ۱۵۵۰ـ مرد براى زن و زن براى مرد مى تواند اجیر شود، و در بلند و آهسته خواندن نماز باید اجیر به تکلیف خود عمل نماید.

مسأله ۱۵۵۱ـ در قضاى نمازهاى میت ترتیب واجب نیست، هر چند احتیاط مستحبّ رعایت ترتیب است، مگر در نمازهایى که اداى آنها ترتیب دارد، مثل نماز ظهر و عصر یا مغرب و عشاء از یک روز.

مسأله ۱۵۵۲ـ اگر با اجیر شرط کنند که عمل را به طور مخصوصى انجام دهد، باید همان طور به جا آورد، مگر این که علم به فساد عمل داشته باشد که در این صورت نمى تواند بر آن عمل اجیر شود، و اگر با او شرط نکنند، باید در آن عمل به تکلیف خود رفتار نماید، و احتیاط مستحبّ آن است که از وظیفه خودش و میت هر کدام که به احتیاط نزدیکتر است به آن عمل کند، مثلا اگر وظیفه میت گفتن سه مرتبه تسبیحات اربعه بوده و تکلیف او یک مرتبه است، سه مرتبه بگوید.

مسأله ۱۵۵۳ـ اگر با اجیر شرط نکنند که نماز را با چه مقدار از مستحبّات آن بخواند، باید مقدارى از مستحبّات نماز را که معمول است به جا آورد.

مسأله ۱۵۵۴ـ اگر انسان چند نفر را براى قضاى نماز میت اجیر کند، بنابر آنچه در مسأله «۱۵۵۱» گذشت، لازم نیست براى هرکدام آنها وقتى را معین نماید.

مسأله ۱۵۵۵ـ اگر کسى اجیر شود که مثلا در مدّت یک سال نمازهاى میت را بخواند، و پیش از تمام شدن سال بمیرد، باید براى نمازهایى که مى دانند به جا نیاورده دیگرى را اجیر نمایند، و اگر احتمال مى دهند به جا نیاورده، بنابر احتیاط واجب نیز اجیر بگیرند.

مسأله ۱۵۵۶ـ کسى را که براى نمازهاى میت اجیر کرده اند، اگر پیش از تمام کردن نمازها بمیرد و اجرت همه آنها را گرفته باشد، چنانچه شرط کرده باشند که تمام نمازها را خودش بخواند، اگر قادر بر عمل بوده اجاره صحیح، و اجاره کننده مى تواند اجره المثل باقى مانده را بگیرد، یا آن که اجاره را فسخ نموده و اجره المثل مقدارى را که به جا آورده کسر و مابقى را بگیرد، و اگر قادر نبوده اجاره نسبت به ما بعد فوت اجیر باطل است، و مى تواند اجره المسمّاى باقى مانده را گرفته، یا آن که اجاره مقدار گذشته را فسخ نموده و اجره المثل آن را بدهد، و اگر شرط نکرده باشند که خودش بخواند باید ورثه اش از مال او کسى را اجیر بگیرند، و امّا اگر مال نداشته باشد بر ورثه او چیزى واجب نیست.

مسأله ۱۵۵۷ـ اگر اجیر پیش از تمام کردن نمازهاى میت بمیرد و خودش هم نماز قضا داشته باشد، بعد از عمل به دستورى که در مسأله قبلى ذکر شد، اگر چیزى از مال او زیاد آمد، در صورتى که وصیت کرده باشد و اجرت نمازهاى او بیش از ثلث باشد و ورثه اجازه بدهند، براى تمام نمازهاى او اجیر بگیرند، و اگر اجازه ندهند، ثلث آن را به مصرف نماز او برسانند.

[su_divider style=”dashed” size=”2″ margin=”5″]

آیت الله صافی گلپایگانی (مد ظله العالی)

مسأله ۱۵۴۲– بعد از مرگ انسان، می‎شود برای نماز و عبادت‎های دیگر او که در زندگی به جا نیاورده، دیگری را اجیر کنند یعنی به او مزد دهند که آنها را به جا آورد، و اگر کسی بدون مزد هم آنها را انجام دهد صحیح است.

مسأله ۱۵۴۳– انسان می‎تواند برای بعضی از کارهای مستحبی مثل زیارت قبر پیغمبر صلی الله علیه و آله و ائمه:، از طرف زندگان اجیر شود. و نیز می‎تواند کار مستحبی را انجام دهد و ثواب آن را برای مردگان یا زندگان هدیه نماید.
مسأله ۱۵۴۴– کسی که برای نماز قضای میت اجیر شده، باید یا مجتهد باشد یا مسائل نماز را از روی تقلید صحیح بداند یا عمل به احتیاط کند.

مسأله ۱۵۴۵– اجیر باید موقع نیت، میت را معین نماید و لازم نیست اسم او را بداند، پس اگر نیت کند از طرف کسی نماز می‎خوانم که برای او اجیر شده ‎ام کافی است.

مسأله ۱۵۴۶– اجیر باید عمل را به قصد اطاعت امری که میت به آن مأمور بوده به جا آورد ولی اگر عملی را انجام‎دهد و ثواب آن را برای او هدیه کند کافی نیست.

مسأله ۱۵۴۷– باید کسی را اجیر کنند که اطمینان داشته باشند عمل را به طور صحیح انجام می‎دهد.

مسأله ۱۵۴۸- کسی که دیگری را برای نمازهای میت اجیر کرده، اگر بفهمد که عمل را به جا نیاورده یا باطل انجام داده باید دوباره اجیر بگیرد.

مسأله ۱۵۴۹– هر گاه شک کند که اجیر عمل را انجام داده یا نه باید دوباره اجیر بگیرد. ولی اگر اجیر بگوید عمل را انجام داده‎ام کافی است و دوباره اجیر گرفتن لازم نیست، و اگر شک کند که عمل او صحیح بوده یا نه، گرفتن اجیر لازم نیست.

مسأله ۱۵۵۰– کسی را که عذر دارد و مثلاً با تیمم یا نشسته نماز می‎خواند نمی‎شود برای نمازهای میت اجیر کرد اگر چه نماز میت همان طور قضا شده باشد.

مسأله ۱۵۵۱- مرد برای زن و زن برای مرد می‎تواند اجیر شود و در بلند خواندن و آهسته خواندن نماز، باید به تکلیف خود عمل نماید.

مسأله ۱۵۵۲– لازم نیست قضای نمازهای میت به ترتیب خوانده شود مگر در آنچه در ادای آن ترتیب لازم است مثل ظهر و عصر یک روز.

مسأله ۱۵۵۳– اگر با اجیر شرط کنند که عمل را به طور مخصوصی انجام دهد باید همان طور به جا آورد. و اگر با او شرط نکنند، باید در آن عمل به تکلیف خود رفتار نماید و احتیاط مستحب آن است که از وظیفه خودش و میت هر کدام که به احتیاط نزدیک‎تر است به آن عمل کند، مثلاً اگر وظیفه میت گفتن سه مرتبه تسبیحات اربع بوده، و تکلیف او یک مرتبه است، سه مرتبه بگوید.

مسأله ۱۵۵۴– اگر با اجیر شرط نکنند که نماز را با چه مقدار از مستحبات آن بخواند، باید مقداری از مستحبات نماز را که معمول است به جا آورد.

مسأله ۱۵۵۵– اگر انسان چند نفر را برای نماز قضای میت اجیر کند لازم نیست برای هر کدام از آنها وقتی را معین کند، ولی اگر بخواهد احتیاط کند و ترتیب را مراعات نماید، باید برای هر کدام آنها وقتی را معین نماید، مثلاً اگر با یکی از آنها قرار گذاشت که از صبح تا ظهر نماز قضا بخواند، با دیگری قرار بگذارد که از ظهر تا شب بخواند. و نیز باید نمازی را که در هر دفعه شروع می‎کند معین نماید مثلاً قرار بگذارد، اول نمازی را که می‎خواند صبح باشد یا ظهر یا عصر و هم چنین باید با آنها قرار بگذارد که در هر دفعه، نماز یک شبانه روز را تمام کنند و اگر ناقص بگذارند آن را حساب نکنند و دفعه بعد نماز یک شبانه روز را از سر شروع نمایند.

مسأله ۱۵۵۶– اگر کسی اجیر شود که مثلاً در مدت یک سال نمازهای میت را بخواند و پیش از تمام شدن سال بمیرد، باید برای نمازهایی که می‎دانند به جا نیاورده دیگری را اجیر نمایند. و هم چنین برای نمازهایی که احتمال می‎دهند به جا نیاورده باشد بنابر احتیاط واجب اجیر بگیرند.

مسأله ۱۵۵۷– کسی را که برای نمازهای میت اجیر کرده‎اند اگر پیش از تمام کردن نمازها بمیرد و اجرت همه آنها را گرفته باشد، چنان چه شرط کرده باشند که تمام نمازها را خودش بخواند، اگر قدرت بر عمل داشته، اجاره صحیح است و اجاره کننده می‎تواند اجره المثل باقی مانده را بگیرد یا آن که اجاره را فسخ نماید و اجره‎المثل مقداری را که اجیر انجام داده از مال الاجاره کسر و مابقی را استرداد نماید و اگر قادر نبوده اجاره نسبت به بعد فوت اجیر باطل است و می‎تواند اجره المسمای باقی‎مانده را گرفته یا آن که اجاره مدت گذشته را فسخ نماید و اجره‎المثل آن را بدهد و اگر شرط نکرده باشند، باید ورثه‎اش از مال او کسی را اجیر بگیرند، اما اگر مال نداشته باشد بر ورثه او چیزی واجب نیست.

مسأله ۱۵۵۸– اگر اجیر پیش از تمام کردن نمازهای میت بمیرد و خودش هم نماز قضا داشته باشد، باید با توجه به آنچه در مسأله پیش گفته شد از مال او برای نمازهایی که اجیر بوده دیگری را اجیر نمایند و اگر چیزی زیاد آمد، در صورتی که وصیت کرده باشد، برای او نماز استیجار نمایند و ورثه هم وصیت او را در زاید بر ثلث اجازه کرده باشند باقی‎مانده ترکه او را صرف استیجار نماز برای او نمایند و اگر ورثه اجازه نکردند ثلث باقی‎مانده را به مصرف نمازش برسانند.

[su_divider style=”dashed” size=”2″ margin=”5″]

آیت الله مکارم شیرازی (مد ظله العالی)

مسأله ۱۲۱۳ـ اجیر گرفتن براى قضاى نماز و عبادتهاى دیگر از طرف اموات خالى از اشکال نیست، مگر در حج و اگر کسى بخواهد در عبادتهاى دیگر اجیر بگیرد قصد رجاء کند، امّا به جا آوردن نماز و روزه قضا و همچنین نماز و روزه مستحبّى به قصد قربت و بدون گرفتن اجرت اشکالى ندارد.

مسأله ۱۲۱۴ـ انسان مى تواند براى بعضى از کارهاى مستحب مانند زیارت قبر پیغمبر(صلى الله علیه وآله) و امامان(علیهم السلام) از طرف زندگان اجیر شود، ولى احتیاط واجب آن است که پول را براى مقدّمات کار بگیرد و نیز مى تواند اعمال مستحبّى را انجام دهد و ثواب آن را به اموات یا زنده ها هدیه نماید.

مسأله ۱۲۱۵ـ کسى که براى نماز قضاى میّت اجیر شده، باید مسائل نماز را بخوبى بداند و قرائت او صحیح باشد.

مسأله ۱۲۱۶ـ شخصى که مى خواهد از طرف دیگرى نماز یا روزه، یا عبادت دیگرى، به جا آورد باید در موقع نیّت، میّت را معیّن کند، لازم نیست اسم او را بداند، همین اندازه که علامت و نشانه اى براى او در قصد و نیّت خود قرار دهد کافى است.

مسأله ۱۲۱۷ـ شخص نایب باید خود را به جاى میّت فرض کند و عبادتى را که بر ذمّه اوست قضا نماید و اگر عملى را انجام دهد و ثواب آن را براى او هدیه کند دین او ادا نمى شود.

مسأله ۱۲۱۸ـ در صورتى ذمّه میّت ادا خواهد شد که اطمینان پیدا شود که نایب نماز را خوانده است و اگر شک کند کافى نیست، ولى اگر یقین داشته باشد نماز را خوانده امّا نداند صحیح انجام داده یا نه اشکال ندارد.

مسأله ۱۲۱۹ـ اگر نایب بگوید نماز را خوانده ام تنها به گفته او نمى توان قناعت کرد مگر این که فرد مورد اطمینانى باشد.

مسأله ۱۲۲۰ـ شخصى که از میّت نیابت مى کند باید کسى باشد که در انجام اجزاء و شرایط نماز معذور نباشد، مثلاً کسى که نشسته نماز مى خواند نمى تواند نایب شود، حتّى بنابر احتیاط واجب کسى که با تیمّم یا جبیره نماز مى خواند نیابت نکند.

مسأله ۱۲۲۱ـ مرد مى تواند براى زن و زن براى مرد نیابت کند و در بلند خواندن و آهسته خواندن نماز بایدبه وظیفه خودش عمل نماید، نه وظیفه میّت و لازم نیست قضاى نمازهاى میّت به ترتیب خوانده شود، خواه ترتیب آن را بداند یا نداند، مگر در مورد ظهر و عصر، یا مغرب و عشا از یک روز که رعایت ترتیب در آن لازم است.

مسأله ۱۲۲۲ـ کسى که اجیر براى قضاى نماز و روزه مى شود اگر طرز مخصوصى را با او شرط کنند (مثلاً بگویند نماز را باید در مسجد یا در فلان ساعت بخواند) باید به شرط عمل کند، امّا اگر شرط خاصّى با او نکنند مطابق تکلیف خود و طبق معمول انجام دهد و در مستحبّات نیز آنچه معمول است به جا مى آورد و بیش از آن لازم نیست مگر شرط کنند، خواندن نماز آیات نیز تا شرط نکنند لازم نیست.

مسأله ۱۲۲۳ـ هرگاه اشخاص متعدّدى را براى قضاى نماز میّت اجیر کند لازم نیست براى هر کدام وقت معیّنى را تعیین نماید، بلکه آنها مى توانند در هر وقت که بخواهند نماز را به جا آورند، ولى براى رعایت ترتیب بین نمازهاى قضا احتیاط مستحب آن است که براى هر کدام از آنها وقتى را معیّن نماید، مثلاً با یکى قرار مى گذارد که در فاصله صبح تا ظهر نماز قضا به جا آورد و با دیگرى از ظهر تا شب و نیز بهتر است هریک از آنها مقدار نمازى را که مى خواند با دیگرى شبیه باشد، مثلاً اگر از نماز ظهر شروع مى کند و تا نماز صبح پایان مى دهد (خواه یک شبانه روز بخواند یا چند شبانه روز) دیگرى نیز از ظهر شروع کند و به صبح خاتمه دهد.

مسأله ۱۲۲۴ـ هرگاه شخص اجیر پیش از تمام کردن نماز و روزه اى که اجیر شده بود از دنیا برود درحالیکه اجرت همه آنها را گرفته، اگر شرط کرده باشند تمام نمازها را خودش به جا آورد باید اجرت مقدارى را که نخوانده از مال او برگردانند و اگر چنین شرطى نکرده اند باید ورثه از مال او کسى را اجیر کنند تا باقیمانده را بجا آورد و اگر مالى ندارد چیزى بر ورثه واجب نیست، ولى بهتر است دین میّت را ادا کنند.

مسأله ۱۲۲۵ـ هرگاه اجیر پیش از تمام کردن عمل از دنیا برود و خودش نیز نماز قضا بر ذمّه داشته باشد، باید از مال او براى نمازهایى که اجیر بوده دیگرى را اجیر کنند و یا اگر شرط کرده اند خودش به جا آورد باقیمانده را برگردانند، امّا براى نمازهاى خودش نمى توانند از مال او بردارند مگر با رضایت ورثه و یا در صورتى که وصیّت کرده از ثلث مالش به مصرف نماز برسانند.

نماز قضای میت ، نماز و روزه استیجاری ، نماز قضا و روزه برای میت