آیا خواندن قبرنوشته ها، باعث فراموشی می شود؟

شاید شما هم شنیده باشید که خواندن متن سنگ قبر باعث فراموشی و آلزایمر می شود. و این سوال پیش می آید که منظور از نوشته روی قبرها چیست؟منظور از متن سنگ قبر آیا اسم و فامیل و شعرهای نوشته شده روی قبر مقصود است؟ و علت این که می گویند نخوانید چیست؟

در رابطه با این موضوع روایاتی وجود دارد که خواندن نوشته های روی سنگ قبرها را موجب فراموشی و یا کُندذهنی اعلام می کنند. ولی این روایات از جهت سندی ضعیف هستند. با فرض پذیرش و قطع نظر از ضعف سندی؛ شاید توصیه به نخواندن سنگ نبشته ها بدان دلیل باشد که انسان نباید در قبرستان ها به جای تفکر در مرگ و یا قرائت قرآن بر سر قبر آشنایان، با خواندن سنگ نوشته های قبرهایی که به او مرتبط نیستند، ذهن خود را درگیر کند. در ادامه روایاتی که در این باره وجود دارد آورده شده است.

این روایات عبارتند از:

۱٫ پیامبر اسلام صلوات الله علیه فرمود: «ده خصلت فراموشى می آورد: خوردن پنیر، نیم خورده موش، خوردن تخم گشنیز، حجامت بر پشت سر، راه رفتن میان دو زن، نگاه بر دار زده، انداختن شپش، و خواندن نوشته گورستان».
۲٫ امام موسى بن جعفرعلیه السلام فرمود: «نُه چیز است که فراموشى می آورد: خوردن سیب ترش، خوردن گشنیز، خوردن پنیر، خوردن نیم خورده موش، در آبی که جریان ندارد بول نمودن، خواندن نوشته سنگ هاى قبر در میان دو زن راه رفتن، شپش را نکشته دور انداختن و از گودى پس گردن حجامت نمودن».
گفتنی است؛ با توجه به ضعف سند این روایات؛ فقها به کراهت خواندن نوشته های روی قبور فتوا نداده اند.. مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۷۳، ص ۳۲۱، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳٫ شیخ صدوق، الخصال، ج ۲، ص ۴۲۲ ٓ ۴۲۳، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، ۱۳۶۲ش.

در اینجا چند استفتاء از مقام معظم رهبری  بیان می شود:

س ۲۱۰۱: به مالکیت در آوردن قبرستان عمومی مسلمانان و ساختن ساختمانهای شخصی در آن و ثبت آن بعنوان ملک به نام اشخاص چه حکمی دارد؟ و آیا قبرستان عمومی مسلمانان وقف محسوب می شود؟ و آیا تصرّف شخصی در آن غصب است؟ و آیا تصرّف کنندگان در آن باید اجرت المثل تصرّفات خود را بپردازند؟ و بر فرض ضمان اجرت المثل، آن اموال در چه موردی باید مصرف شوند؟ و ساختمان هایی که در آن ساخته شده اند چه حکمی دارند؟
ج: مجرّد گرفتن سند مالکیّت قبرستان عمومی مسلمین، حجّت شرعی بر مالکیّت ویا دلیل بر غصب کردن آن نیست، همانگونه که دفن اموات درقبرستان عمومی هم حجّت شرعی بر وقف بودن آن نیست بلکه اگر قبرستان از نظر عرف از توابع شهر برای استفاده اهالی جهت دفن اموات و غیره شمرده شود و یا دلیل شرعی وجود داشته باشد که برای دفن اموات مسلمانان وقف شده است، تصرّفات شخصی که متصرّفین فعلی در آن برای خودشان انجام می دهند غصب و حرام است و باید از زمین قبرستان رفع یَد کنند و ساختمان و هر چیزی که در آن ایجاد کرده اند خراب نموده و آن را به حالت قبلی اش برگردانند، ولی ضمان اجرت المثل تصرّفات ثابت نیست.

س ۲۱۰۲: مقبره ای وجود دارد که عمر قبرهای آن تقریباً به سی و پنج سال می رسد و شهرداری آن را تبدیل به پارک عمومی کرده و در دوران حکومت سابق ساختمانهایی در قسمتهایی از آن ساخته است، آیا نهاد مربوطه می تواند ساختمانهای مورد نیاز خود را مجدّداً در این زمین بسازد؟

ج: اگر زمین قبرستان برای دفن اموات مسلمانان وقف شده باشد و یا احداث بنا در آن موجب نبش یا هتک حرمت قبور علما و صلحا و مؤمنین شود و یا زمین از مکانهای عمومی و مورد نیاز شهر جهت استفاده اهالی باشد، ساخت تأسیسات و همچنین تصرّفات خصوصی در آن و تغییر و تبدیل آن جایز نیست و در غیر این صورت آن کار فی نفسه اشکال ندارد، لکن قوانین مربوطه در این زمینه باید مراعات گردد.