حنوط

حنوط در لغت به هر مادّه خوش بویی گفته می‌شود که بدن ، و مواضع هفت‌گانه سجده میت مسلمان یا کفن میت را بدان معطر کنند. حنوط کردن میت برای خوشبو کردن جنازه و از بین بردن بوی بد احتمالی آن به وسیله کافور به کار می رود.
لیکن در کلمات فقها تنها درباره کافور به کار رفته که به مواضعی از بدن میت مالیده می‌شود. مالیدن کافور به بدن میت را «تحنیط» گویند. و از آن در باب طهارت سخن گفته شده است. حنوط کردن میت بنا به دستور پیامبر اکرم(ص) و اهل بیت انجام می گیرد. از امام صادق(ع) نقل شده است که موقع پوشانیدن کفن، روی هر قطعه آن، مقداری هل و کافور ریخته شود.
حنوط کردن واجب است و آمیختن آن با تربت امام حسین(ع) مستحب است. بنابر نظر فقها، بهتر است تحنیط قبل از کفن کردن انجام شود.مشهور فقها معتقدند، اندازه کافور بهتر است چهار مثقال باشد و نباید از یک مثقال کمتر باشد و در صورت کم بودن کافور، غسل میت با کافور مقدم بر تحنیط کردنش است و اگر کافور یافت نشود، میت بدون تحنیط دفن می‌گردد.

احکام حنوط

مالیدن کافور به بدن میت مسلمان واجب است، ولی حنوط بر میت مُحرم-به خاطر حرمت استعمال موادّ خوش بو بر محرم-جایز نیست. البتّه زن در عدّه وفات و مُعتکف با این که بوی خوش بر آنان حرام است، در این حکم ملحق به محرم نیستند و تحنیط آنان واجب است.

برخی فقها مالیدن کافور به مواضع بدن میت را واجب دانسته‌اند و برخی دیگر تنها تماس با آن مواضع را کافی دانسته و مالیدن را مستحب شمرده‌اند.

در اینکه تحنیط قبل از کفن کردن میت انجام می‌شود یا بعد از کفن کردن وی یا پس از پوشاندن لنگ و قبل از پوشاندن پیراهن و یا همه صورت‌های فوق جایز است، اختلاف است. هر چند بهتر آن است که تحنیط قبل از تکفین باشد.

اگر کافور یافت نشود، میت بدون تحنیط دفن می‌گردد؛ هرچند خوش‌بو کردن بدن وی با ذریره(ماده ای خوشبو یا هر ماده ساییده شده معطر) جایز است؛ لیکن حنوط به شمار نمی‌رود. در کراهت یا حرمت خوش بو کردن میت به غیر ذریره و کافور اختلاف است. مخلوط کردن کافور با ذریره در حنوط جایز است.

در صورت کم بودن کافور، اگر نتوان آن را هم در غسل میت و هم در تحنیط استفاده کرد، غسل مقدّم است، و بین تحنیط پیشانی و سایر مواضع، پیشانی مقدّم است.

آمیختن حنوط با تربت امام حسین(ع) مستحب است. لیکن نباید به مواضع منافی با احترام مالیده شود. همچنین بنابر تصریح بعضی، مستحب است تحنیط از پیشانی آغاز گردد. ظاهر کلام برخی وجوب آن است.

مواضع و مقدار حنوط

مواضع واجب حنوط، مواضع هفت‌گانه سجده است، یعنی پیشانی، کف دو دست، دو زانو، و نوک انگشتان شست پاها و بنابر قول برخی، نوک بینی.

برخی تحنیط نوک‌بینی را مستحب دانسته‌اند. چنان که برخی، تحنیط زیر بغل، گودی گلو، زیر زانو، مفاصل، کف پاها، پشت دست‌ها و هر موضعی از بدن را که عرق می‌کند و بوی بد می‌دهد، مستحب دانسته‌اند. مستحب است حنوط اضافی بر سینه میت نهاده شود. داخل کردن کافور در چشم، گوش و بینی میت مکروه است.

قول مشهور آن است که مقدار واجب به اندازه‌ای است که به آن حنوط بگوید. در مقابل برخی فقها گفته‌اند که دست‌کم باید به اندازه یک درهم باشد و کمتر از آن کفایت نمی‌کند. بنابر قول مشهور مبنی بر صدق عنوان حنوط، مستحب است مقدار کافور از یک درهم یا بنابر قول دیگر، از یک مثقال کمتر نباشد و بهتر است، چهار درهم یا بنابر قولی چهار مثقال و بهتر از آن سیزده و یک سوم درهم است.